-
1 поспеть
I сов.1) ( созреть) өлгерү, пешү, өлгереп җитү, пешеп җитү2) разг. ( стать готовым для еды) пешеп җитү, өлгерүII сов.; разг.өлгерү, җитешү, барып җитү, килеп җитү -
2 зрелость
ж1) ( спелость) өлгерү, пешү, үсеп җитү, өлгерү (пешү) дәрәҗәсе2) ( зрелый возраст) җитлегү, бәлигъ булу3) перен. өлгерү, төгәллек, камиллек -
3 отлежаться
-
4 созреть
сов.1) пешү, өлгерү, пешеп (өлгереп) җитү; җитешү, җитү2) ( о человеке) буйга җитү, җитлегү4) спец. өлгерү -
5 успеть
сов.1) ( сделать в срок) өлгерү, җитешү2) ( прибыть к сроку) килеп җитү, барып җитү, өлгерү3) уст. в чём (достигнуть успеха) уңышка ирешү, уңыш казану- не успеть и глазом моргнуть -
6 дойти
сов.1) (до кого-чего и без доп.) кайтып (барып, килеп) җитү2) ( до кого-чего) ирешү, җитү3) перен. ( до чего) җитү, барып җитү4) разг. өлгерү, пешеп җитү5) ( дозреть) өлгерү, өлгереп җитү•- дойти до точки -
7 зреть
I несов.өлгерү, өлгереп килү, пешү, җитешүII несов.; уст.1) ( кого-что) (видеть) күрү2) (кого-что, на кого-что) (смотреть) карау, карап тору -
8 поздний
-яя; -ее1) соң, соңгы, ахыры, азагы2) соңга калып килгән, соңгарган, соңлаган3) соң өлгерә торган, соң өлгерешле -
9 расторопный
-
10 скороспелый
-ая; -ое1) иртә өлгергән, иртә өлгерүчән, тиз пешә торган2) перен.; разг. ашыгыч, уйлап җиткермичә, өлгереп җитмәгән, чиле-пешле -
11 созревать
несов.1) пешү, өлгерү, җитешү, җитү, пешеп (өлгереп, җитешеп, җитеп) килү2) ( о человеке) буйга җитү, буйга җитеп килү, җитлегү, җитлегеп килү3) перен. (о плане, решении и т. п.) туу, туып килү, барлыкка килү; ( о таланте) үсү, үсеп килү, җитлегү, җитлегеп килү4) спец. өлгерү, өлгереп килү -
12 успевающий
-
13 успеется
сов.; безл.ашыгуның кирәге юк, өлгерәбез әлепосидим, ещё успеется — бераз утырыйк, өлгерәбез әле
-
14 бойкий
-ая; -ое1) җитез, өлгер, булдыклы2) үткен, тапкыр3) халык күп була торган, халык күп йөри торган, халык кайнап тора торган•- бойкое перо -
15 вездесущий
-ая; -ееирон.һәркайда була торган, һәркая өлгерүче, барысына да җитешүче -
16 вёрткий
-ая; -оеразг.елгыр, җитез, өлгер -
17 вызреть
сов.өлгерү, пешү, өлгереп (пешеп) җитү -
18 вылежаться
сов.1) разг. озак яту, ятып тору; туйганчы яту, ятып ял итү2) ятып өлгереп җитү, ятып пешеп җитү, ятып өлгерү, ятып пешү -
19 живчик
-
20 зашиться
сов.; прост.[башкарып] өлгерә алмау ( эштә)
См. также в других словарях:
ілгерілеушілік — зат. Ілгері басқандық, алға кеткендік; дамытушылық (Ж.Бейсенбаев, Шоқан ізімен, 23) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
өлгер — с. Җитез, уңган, булдыклы … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
өлгерү — 1. диал … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
өлгерүче — Мәктәптә яки башка уку йортында теге яки бу дәрәҗәдә уңыш белән укучы, өлгереше начар булмаган укучы … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ілгері — 1 (Жамб.: Шу, Мойын., Мер., Луг.) артық. Мұның ілімі і л г е р і (Жамб., Шу). Менің өлеңім анау пынаудың сөзінен і л г е р і (Жамб., Мойын.) 2 (Жамб., Шу) бұрын. Хан тауында і л г е р і де бір хан отырса керек. І л г ер і д е өлген балам райында… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
ілгерішіл — сын. Озық, үздік, алдыңғы қатарлы. Аты әлемге әйгілі Отырар заманнан заман өте келіп, і л г е р і ш і л ойлы адамзат назарын өзіне бастады (Қаз. әдеб., 05. 09. 1975, 2). Бұл, сөз жоқ, І і л г е р і ш і л де ізгі құбылыс (Қаз. әдеб., 27. 05. 1988 … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
ілгерілеу — … – Былтырғы қарқыннан қалайсыңдар? – Одан сәл і л г е р і л е у м і з (Ә.Ибрагимов, Нағыз қайнар, 30) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
азимуттар бойынша ілгерілеу — (Движение по азимутам) белгілі азимут бойынша жергілікті жерде дұрыс бағытты таба білу; қозғалыс барысында сол бағытты сақтап, белгіленген пункттен шығу. Бұл үшін қозғалысқа қажетті мәліметтерді – магниттік азимут пен қашықтықты білу керек. Ол… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
бәлгер — (Монғ.) балгер. Бақсы ойнады, б ә л г е р келді. Бәрі бәрінің қасиеті сырқаттың заһарынан аса алмады (С. Тәу., Арм. тау, 134) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
өлгерлек — Өлгер булу; уңган җитез булу … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җитешмәү — 1. Алу бирү, сату итү һ. б. матди байлыклар белән бәйләнгән эштә керемгә караганда чыгымның артып китүе, ялгышлык я урлау сәбәпле акча яки материалның җитмәве 2. Җитешмәгәнлек (2) Берникадәр җитмәү, кирәк кадәрле булмау, җитәрлек булмау 4.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге